50 SORU VE CEVABI

1- 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren genel sağlık sigortası uygulamasındaki değişiklikler

nelerdir?

Genel sağlık sigortasından yararlanılmasında temel şartlardan birisi,  Türkiye‟de ikamet

etmektir.

1/1/2012 tarihinden itibaren  zorunlu genel sağlık sigortası uygulamasına geçilmiştir.  Buna

göre;  tutuklu ve hükümlüler, er, erbaş ve yedek subay okulu öğrencileri, yabancı bir ülkede

sosyal sigortaya tabi olması nedeniyle  sözleşmeli ülke adına sağlık yardımları karşılananlar,

Kuruma devir alınacakları tarihe kadar  5510 sayılı Kanunun  geçici  20  nci maddesi

kapsamındaki banka ve sigorta şirketlerinin sandıkları kapsamında bulunanlar  ile bunların

bakmakla yükümlüleri, yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye‟de kesintisiz olarak bir yıldan

fazla ikamet etmeyenler,  milletvekilleri ile Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleriyle

bunların emeklileri ile dul ve yetimleri hariç olmak üzere Türkiye‟de ikamet edenler, zorunlu

genel sağlık sigortası kapsamına alınmıştır.

ĠġÇĠ, ESNAF VE MEMUR OLANLAR

2-  Sosyal güvencesi bulunan işçi(4/a),  esnaf(4/b),  memur(4/c) olanlar ile  bu

sigortalılıklarından dolayı aylık alanların durumlarında değişiklik olacak mı? 

Sigortalılığı bulunan  bu kişiler ile bunların  bakmakla  yükümlü oldukları kişilerin sağlık

yardımlarının,  daha önce olduğu gibi kanun kapsamında karşılanmasına  aynen  devam

edilecektir. Yani;  işçi, memur veya esnaf olarak çalışan  zorunlu sigortalılar ve emekliler ile

bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler için herhangi bir değişiklik bulunmamaktadır.

3- Kanun kapsamında zorunlu sigortalı olan ve kendi nam ve hesabına çalışanlardan

(4/b’lilerin) 60 günden fazla prim borcu olanlar ne yapacaktır?

Bu durumda olanların borçlarının tamamının ödenmesi veya 6183 sayılı Kanuna göre 36 aya

kadar taksitlendirmesi suretiyle ilk taksitin (peşinatın) ödenmesi halinde, kendileri ve

bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmetlerinden yararlanmaları mümkün

bulunmaktadır. Borcun taksitlendirme işlemi, Kurum ünitelerince  taksitlendirme müracaat ve

çok zor durum halini gösteren (Kurum web sayfasında yer alan) belgelerin verilmesi ve

peşinat tutarının ödenmesi ile yapılabilmektedir.

4- Kendi nam ve hesabına çalışanlardan (4/b’liler) 60 günden fazla prim borcu olan

ancak ödeme veya taksitlendirmede bulunmayan sigortalıların bakmakla yükümlü

oldukları eş ve çocukları sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanacaktır?

Bu durumda olanların bakmakla yükümlü olduğu eş ve  18 yaş üstü çocukları Kurumumuza

genel sağlık sigortalısı olmak  için Kurumumuza talepte bulunabilirler. Talepte bulunduktan

sonra  gelir testi için ikametlerinin bulunduğu sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına

(SYDV) başvurmaları halinde gelir tespiti sonuçlarına göre prim ödemek suretiyle veya

primleri devlet tarafından karşılanmak suretiyle sağlık hizmetlerinde yararlanabileceklerdir. 

2 / 11

5- Kendi nam ve hesabına çalışanlardan (4/b’ liler) (4/a) kapsamında hizmet akdine tabi

olarak çalıĢanlarsa sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanacaktır?

Kendi nam ve hesabına çalışanlar(4/b‟liler), bir ve birden fazla işverene bağlı olarak hizmet

akdine tabi  çalıştığında, Kanunun 53 üncü maddesi gereği  (4/b)  kapsamında sigortalılıkları

sona ereceğinden,  (4/a)  kapsamında  en az 30 gün prim ödenmek şartıyla  sağlık

yardımlarından  kendileri ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler  faydalandırılacaktır.  Ancak

prim borcunun ödeme yükümlülüğü devam edecektir. 

18 YAŞ ÜSTÜ ÇOCUKLAR

6- 18 yaşın üzerindeki çocukların durumu ne olacaktır?

18 yaşın üzerindeki erkek çocuklar, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek

öğrenim görmesi  durumunda  ise  25 yaşını doldurmamış ve evli olmayanlar,  ana  veya

babasının sağlık güvencesinden yararlanmaya devam edecektir. Yani,  bu kişilerin  her yıl

öğrenci belgelerini  sosyal güvenlik  il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine  göndermesi

yeterli olacaktır.

1/10/2008 öncesi bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık yardımlarından faydalanan kız

çocukları ise 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren de sağlık yardımlarından, daha önce olduğu gibi

sigortalı veya evli olmadığı sürece yaş şartı aranmaksızın faydalandırılacaktır. 

7-  18 yaĢın üzerinde çalışmayan/okumayan veya 25 yaşın üzerinde okuyan/okumayan/

çalıĢmayan erkek çocukların durumu ne olacaktır?

Bu kişiler, 1/1/2012 tarihi itibarıyla 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının

(g) bendine göre re‟sen tescil edilecektir. Bu kapsamdakiler,  gelir testi  yaptırmaları  için

ikametlerinin bulunduğu  yerdeki  sosyal  yardımlaşma ve dayanışma vakfına  başvurmaları

gerekmektedir. Gelir  testi sonucuna göre de prim ödeme yükümlüsü, devlet ya da kendileri

olacaktır. 

8- Bakmakla yükümlülük durumu sona eren çocukların gelir testinde ana ve babasının

gelirleri mi yoksa kendi gelirleri mi dikkate alınacaktır?

Gelir tespitinde aile olarak aynı hane içinde yaşayan ve nüfus kayıtlarında yer alan eş,

yaşlarına bakılmaksızın evli olmayan çocuk ve genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek

kişinin ana ve babası esas alınmaktadır. Buna göre; ana ve/veya babasıyla aynı adreste ikamet

eden ve yaş koşulları nedeniyle ana/babanın bakmakla yükümlüsü konumunda olmayanların

gelir testi yapılırken ana, baba ve çocuğun gelirleri hesaplamada dikkate alınmaktadır. 

Ancak nüfus kayıtlarında göre ana ve babasından ayrı ikamet eden bakmakla yükümlülük

durumu sona ermiş olanların gelir testi, ayrı olarak yapılacaktır.

9-  Öğrenim görmesi nedeniyle ailesi ile aynı hanede yaşamayan 25 yaşından küçük

çocuklar,  gelir testi yapılırken dikkate alınacak mıdır?

Aynı hanede yaşamayan ve öğrenimi nedeniyle başka bir hanede yaşayan evli olmayan

çocuklardan öğrenim görmesi nedeniyle 25 yaşını doldurmamış olanlar, gelir testinde aynı

aile içinde değerlendirilecektir.

3 / 11

18 YAŞ ALTI ÇOCUKLAR

10-  Ana ve babasının sosyal güvencesi olmayan çocuklar ne yapacaktır?

Ülkemizde  yaşayan herkes zorunlu olarak genel sağlık sigortalısı kapsamında tescil

edileceğinden, bu kişilerin 18 yaşın altındaki çocukları da bakmakla yükümlü oldukları çocuk

olarak Kanunun (60/g) bendi kapsamında tescili olan ana/babası üzerinden sağlık

yardımlarından faydalandırılacaktır. 18 yaşın altındaki tüm çocuklara 30 gün prim ödemiş

olma ve prim borcu bulunmaması şartları aranmaksızın sağlık hizmeti verilmeye devam

edilecektir.

11-  18 yaşını tamamlamadan evlenenler ile bunların çocukları genel sağlık sigortası

kapsamına nasıl alınacaktır?

Türk Medeni Kanununa göre evlenmeyle kişi ergin olunacağından, 18 yaşından küçük ve

herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kişiler de Kanunun (60/g) bendine göre genel sağlık

sigortalısı olmak için Kuruma müracaat edenler, müracaat tarihi itibariyle tescil edilecek ve

bunlar da ikametlerinin bulunduğu vakfa başvurmak suretiyle gelir testi sonucuna göre işlem

yapılacaktır.

YEŞİL KARTLILAR İLE SOSYAL GÜVENCESİ OLMAYANLAR

 VE BUNLARIN GELİR TESTİ İŞLEMLERİ

12-  1/1/2012  tarihinden önce  3816  sayılı  Kanuna göre  yeşil kartı olanlar, sağlık

yardımlarından nasıl yararlanacaktır?

1/1/2012 tarihinden önce yeşil kart sahibi olan ve bu tarihten sonra da vizesi  (hak sahipliği)

devam edenler,  genel sağlık sigortası  kapsamında  sağlık yardımlarından yararlanmaya vize

süresi dolana kadar devam edeceklerdir. Vize süresinin dolduğu tarihten itibaren de en geç bir

ay içinde gelir testi yapılması için ikametlerinin bulunduğu sosyal yardımlaşma ve dayanışma

vakıflarına (SYDV) başvurmaları gerekmektedir. Yapılan gelir testi sonucuna göre aile içinde

kişi başına düşen aylık ortalama gelirleri asgari ücretin üçte birinin altında olanlar, yeşil kartlı

(Kanunun 60/c-1 alt bendi kapsamında) gibi primi devlet tarafından karşılanarak sağlık

hizmetlerinden faydalandırılacaklardır.

13-  1/1/2012 tarihinden sonra yeşil kart vizeleri dolanların sağlık yardımlarından

yararlanması için ne yapması gerekmektedir?

Söz konusu kişilerin, vize süresinin dolduğu tarihten itibaren bir ay içinde gelir testi yapılması

için ikametlerinin bulunduğu yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına (SYDV)

başvurmaları gerekmektedir.

14-  Gelir testi yaptırmak için sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına nasıl

ulaşılabilir? 

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının adres ve diğer iletişim bilgilerine;  Aile ve

Sosyal  Politikalar Bakanlığı‟nın “http://www.aile.gov.tr” veya

“http://www.sydgm.gov.tr/tr/vakif” web adreslerinden erişilebilmektedir. Ayrıca gelir testine

müracaat edeceklerin ikametlerinin bulunduğu il veya ilçelerdeki valilik/kaymakamlıklardan

da bilgi alınarak öğrenilebilir. 

4 / 11

15- Gelir testi yaptırmak isteyenler müracaat formunu nereden temin edilebilir?

Gelir testi müracaat formu, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı‟nın web adresinden veya

vakıflara bizzat müracaat edilerek temin edilebilir. 

16- Her hangi bir sosyal güvencesi olmayanlar 31/1/2012 tarihine kadar gelir testi için

müracaat etmezlerse ne olacaktır?

1/1/2012 tarihi itibariyle her hangi bir sosyal güvencesi olmayanlar  Kurum tarafından

Kanunun (60/g) bendi kapsamında re‟sen tescil edilmişlerdir. Bu kapsamdakilere Kurum

tarafından gelir testi yaptırmaları için “gelir testine müracaat bildirim” belgesi adreslerine

gönderilmiştir.  “Gelir testine müracaat bildirim” belgesi tebliğ edilenler, tebliğ tarihinden

itibaren en geç bir ay içinde ikametlerinin bulunduğu vakıflara başvuracaklardır. Ancak bu

yazının alınmasını beklemeksizin de doğrudan gelir testi için ikametlerinin bulunduğu

vakıflara başvurabilirler. Dolayısı ile 31/1/2012 tarihi, son müracaat tarihi olarak

değerlendirilmeyecektir.

17- Gelir testi yaptıranların daha sonra hangi işlemleri yapması gerekmektedir?

Gelir testi yaptıranların  gelir  testi  sonuçları, sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları

tarafından SGK‟ya  elektronik ortamda gönderileceğinden, bu kişilerin tescil işlemi için

Kuruma ayrıca başvuruda bulunmaları gerekmemektedir. Gelir testi sonucunda aile içindeki

kişi başına düşen aylık ortalama gelire göre bu kişilere, SGK tarafından genel sağlık sigortası

statüsünü ve ödemesi gereken prim miktarını gösteren yazılı bildirim yapılacaktır. 

18-  Herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar gelir testi yaptırmaları için sosyal

yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına hangi sürede başvurmaları gerekmektedir?

Herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar veya genel sağlık sigortasından yararlanma süresi

sona erenler, Kurumun tebligatını beklemeksizin doğrudan sosyal yardımlaşma ve dayanışma

vakıflarına başvurabilirler. Ancak bu kişiler Kanunun (60/g) bendi kapsamında genel sağlık

sigortalısı sayılmakta ve bu kişilerin gelir testi yaptırmaları için adreslerine gönderilen “gelir

testine müracaat bildirimi” tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde ikametlerinin bulunduğu

yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına başvurmaları gerekmektedir.

19-  Genel sağlık sigortasından yararlanma hakkı olmayanlar/sona erenler gelir testi

yaptırmak istememeleri durumunda ne yapmalıdır?

Herhangi bir sosyal güvencesi olmayanlar veya genel sağlık sigortasından yararlanma hakkı

sona erenler, gelir testi yapılmaması yönündeki yazılı beyanı ile Kuruma başvurması halinde,

asgari ücretin iki katı üzerinden % 12 oranında hesaplanacak tutarda genel sağlık sigortası

primi ödeyeceklerdir. (2012 yılı ilk altı ayı için aylık 213-TL‟dir.)

20-  Gelir testi sonucu prim ödeme yükümlüsü olanların bakmakla yükümlü olduğu

kişileri de prim ödeyecek mi? 

Gelir testi sonucu aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama geliri asgari ücretin üçte biri ve

üzerinde olanların genel sağlık sigortalısı olarak  prim ödeme yükümlüsü (60/g bendi

kapsamında) kendisidir. Bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu eş, çocukları, varsa ana ve 

5 / 11

babası prim ödeme yükümlüsü değildir. Bunların bakmakla yükümlü olduğu eş, çocukları,

ana ve babası, tescil edilen sigortalı üzerinden sağlık yardımlarından yararlanacaklardır.

21-  Gelir testine başvurulması kişilere hangi hakkı sağlamaktadır?

Genel sağlık sigortası kapsamında tescil edilenlerin gelir testi yaptırmaları sonucunda

ödeyecekleri prim miktarı, kişinin gelir durumuna göre belirlenmektedir. Gelir testi sonucu,

aile içinde kişi başına düşen gelir tutarının asgari ücretin üçte birinden az olması durumunda

bu kişiler, primleri devlet tarafından karşılanmak suretiyle genel sağlık sigortasından

yararlanacaklardır. 

Gelir testi sonucu, aile içinde kişi başına düşen gelir tutarının asgari ücretin üçte birinden

fazla olması durumunda, tespit edilen gelir düzeyine göre prim ödeme yükümlüsü olacaktır.

Gelir testinin yaptırılmaması halinde ise tescil edilen kişinin geliri, asgari ücretin iki katından

fazla olduğu kabul edilerek asgari ücretin iki katı üzerinden prim ödemesi gerekecektir. 

22- Gelir testi işlemi yapılırken neler dikkate alınmaktadır?

Gelir testi yapılırken, genel sağlık sigortalısı ile aynı ikametgâhta yaşayan eş, evli olmayan

çocuklar ile ana ve babanın gelirleri, harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan

hakları da dikkate alınarak belirlenen ailenin aylık geliri, hanede yaşayan aile bireyi sayısına

bölünerek aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit edilmektedir. 

23- Gelir testi sonucu, gelirleri asgari ücretin üçte birinin altında olanlar prim ödeyecek

midir?

Gelir testi sonucuna göre; aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık ortalama tutarının, brüt

asgari ücretin üçte birinden az olması halinde sağlık primi devlet tarafından karşılanmakta

olup, kendileri ayrıca prim ödemeyecektir. Gelirleri  bu şekilde tespit edilenler, 1/1/2012

öncesindeki yeşil kartlılarda olduğu gibi prim ödemeyecekler ve Kanunun (60/c-1) bendi

kapsamında sigortalı sayılacaklardır.

24-  Gelir testi sonucu aile içinde kişi başına düşen geliri, brüt asgari ücretin üçte

birinden fazla olanlar ne kadar prim ödeyecektir?

1/1/2012 - 30/6/2012 tarihleri arasındaki asgari ücret (886,5-TL) dikkate alındığında;

- Kişi başına düşen aylık gelir, brüt asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında (295,50 -

886,50-TL)  ise aylık 35,46 -TL,

- Kişi başına düşen aylık gelir, asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında (886,50 - 1.773-

TL) ise aylık 106,38 -TL,

- Kişi başına düşen aylık gelir, asgari ücretin iki katından daha fazla (1.773-TL‟den) ise aylık

212,76 -TL,

1/7/2012 - 31/12/2012 tarihleri arasındaki asgari ücret (940,50-TL) dikkate alındığında;

- Kişi başına düşen aylık gelir, brüt asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında (313,50 -

940,50-TL)  ise aylık 37,62 -TL,

- Kişi başına düşen aylık gelir, asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında (940,50 - 1.881-

TL) ise aylık 112,86 -TL, 

6 / 11

- Kişi başına düşen aylık gelir, asgari ücretin iki katından daha fazla (1.881-TL‟den) ise aylık

225,72 -TL,

Genel sağlık sigortası  primi ödenecektir. Ödenen bu prim karşılığı sigortalı ve bakmakla

yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanacaktır. 

GELĠR TESTĠ YAPTIRMAK ĠSTEMEYENLER

25- Gelir testi yaptırmak istemeyenler ne yapmalıdır?

Gelir testi yaptırmak istemeyenler, Kuruma verecekleri gelir testi yaptırmak istemediklerine

ilişkin yazılı beyan üzerine asgari ücretin iki katı üzerinden prim ödeyerek genel sağlık

yardımlarından kendileri ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler yararlanabilirler. 

26-  “Gelir testi müracaat  bildirim” yazısının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde

vakfa müracaat etmeyenlere ne işlem yapılacaktır?

“Gelir testi  müracaat  bildirim” yazısının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde vakfa

müracaat etmeyenlere  gelirleri asgari ücretin iki üzerinden prim tahakkuku yapılarak

Kanunun (60/g) bendi kapsamında tescilli olacaktır.

27-  Çalışmayanlar ve ayrıca gelir testi yaptırmak istemeyenler uzun vadeli sigorta

kollarına tabi prim ödemek suretiyle genel sağlık sigortasından nasıl yararlanabilirler?   

Hem uzun vadeli sigorta (malullük, yaşlılık ve ölüm) hem de genel sağlık sigortasından

yararlanmak isteyenler,  isteğe bağlı sigortalılık kapsamındaki müracaatlarına bağlı olarak,

müracaat tarihini takip eden günden itibaren tescil edilirler. İsteğe bağlı sigortalı olunması

halinde, en az brüt asgari ücretin % 32‟si oranında (886,50 x 32/100 = 283,68) prim ödeyerek

hem emeklilik hem de 30 günlük prim ödeme şartını yerine getirerek kendileri ve bakmakla

yükümlü olduğu kişilerin, prim borcunun olmaması kaydıyla sağlık hizmetlerinden

yararlanılması imkânı bulunmaktadır.

ÖZEL SAĞLIK SĠGORTASI OLANLAR

28- Özel sağlık sigortası bulunanların genel sağlık sigortası kapsamına alınması zorunlu

mudur? 

1/1/2012  tarihinden itibaren genel sağlık sigortası Kanun gereği “zorunlu” olarak

uygulanmaktadır. Dolayısıyla, Türkiye‟de ikamet eden herkes 5510 sayılı Kanunun belirlediği

şartlar içerisinde genel sağlık sigortalısı olmak durumundadır.

65 YAġ VEYA ÖZÜRLÜ AYLIĞI ALANLAR

29- 2022 sayılı Kanuna göre 1/1/2012 tarihinden önce 65 yaĢ veya özürlü aylığı alanlar,

sağlık yardımlarından nasıl yararlanacaktır?

1/1/2012 tarihinden önce 2022 sayılı Kanuna göre; 65 yaş veya özürlü aylığı alanlar herhangi

bir vize  ve gelir testi  işlemine tabi olmaksızın aylık aldıkları sürece kendileri ile bakmakla

yükümlü  olduğu kişiler,  genel sağlık sigortasından Kanunun (60/c-3) bendi kapsamında

yararlanacaklardır. 

7 / 11

1/1/2012 tarihinden önce  de  olduğu gibi, 18 yaş altı özürlü aylığı alan çocukların ana ve

babası bu özürlü çocuğu üzerinden bakmakla yükümlü sıfatıyla sağlık yardımlarından

yararlanmayacaktır. Özürlü çocuklar ise aylık aldıkları sürece sağlık yardımlarından  sadece

kendileri yararlanacaktır. 

GEÇĠCĠ KÖY KORUCULARI

30-  442 sayılı  Kanuna göre  geçici köy koruyucusu olan veya  bu Kanuna göre  aylık

alanlar, 1/1/2012 tarihinden sonra sağlık yardımlarından nasıl yararlanacaktır?

Bu kişiler, Kanunun (60/c-9) bendi kapsamında  sigortalı  sayılacaklar,    gelir testine  ve vize

işlemine tabi olmaksızın  geçici köy koruyucusu olarak  görevleri devam ettiği sürece, aylık

alanlar ise aylıkları devam ettiği sürece genel sağlık sigortalısı sayılacaklardır.    

Her ayın primi, takip eden ayın sonuna  kadar Kurumun anlaşmalı olduğu (T.C. Ziraat

Bankası, Halk Bankası, Vakıfbank) bankalara ödenecektir.

AVUKATLIK STAJI YAPANLAR

31- Avukatlık stajı yapanların durumu ne olacaktır?

Genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda  olmayan stajyer

avukatlar, genel sağlık sigortası primleri  staj süresince Türkiye Barolar Birliği  tarafından

karşılanarak sağlık yardımlarından faydalanmaktadır.

BANKA SANDIKLARINA TABĠ OLANLAR

32-  Banka sandıklarına tabi sigortalı veya  emekli olanların  sağlık yardımlarından

yararlanmak için herhangi bir işlem yapmaları gerekmekte midir? 

Söz konusu kişilerin herhangi bir  işlem yapması gerekmemektedir. Kanunun geçici 20 nci

maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları,

borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli için kurulmuş bulunan sandıkların

iştirakçileri, bu sandıklardan aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların bakmakla

yükümlülerinin sağlık hizmetleri, Kurumca devralınıncaya kadar ilgili kuruluşlarca

karşılanacağından bu kişiler, devir işlemlerinden sonra genel sağlık sigortası kapsamına

alınacaktır.

PRİM GÜNÜNÜ TAMAMLAMIŞ ANCAK YAŞ ŞARTINI BEKLEYENLER

33- Yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli olan prim ödeme gün sayısını tamamlayıp, yaş

şartının dolmasını bekleyenlerden herhangi bir sigortalılığı bulunmayanlar genel sağlık

sigortasından nasıl yararlanacaktır?

Söz konusu kişiler de Kanunun (60/g) bendine göre genel sağlık sigortası kapsamına alınmış

olup, gelir testine başvurmaları halinde gelir testi sonucuna göre primleri ya devlet tarafından

ödenecek ya da kendileri aile içinde kişi başına düşen gelir tutarına göre genel sağlık sigortası

primi ödemekle yükümlü olacaklardır.

8 / 11

PART TĠME ÇALIŞANLAR

34- Part-time çalışan kişilerin genel sağlık sigortasından yararlanmaları için eksik olan

günlerin primlerini ödemeleri gerekecek mi?

4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay

içerisinde 30 günden az çalışanların eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini 30

güne tamamlamaları, 1/1/2012 tarihinden itibaren zorunludur. Bu şekilde çalışanlar, gelir testi

yaptırmak suretiyle gelir testi sonucuna göre primlerinin devlet veya kendileri tarafından

ödenmesi koşuluyla sağlık yardımlarından yararlanacaktır.

Ancak bu sürelerini isteğe bağlı olarak (4/a) kapsamında prim ödeyerek tamamlamaları

halinde, eksik günleri için ayrıca genel sağlık sigortası primleri ödemeyeceklerdir.

35- Part-time çalışanlardan kimlerin ay içindeki eksik bildirilen günlerini genel sağlık

sigortası yönünden 30 güne tamamlama yükümlülüğü bulunmamaktadır?

Eksik gün nedeni “puantaj” olanlar, sosyal güvenlik destek primine tabi olanlar, Kanunun 5

inci maddesi kapsamındaki  haklarında bazı sigorta kolları uygulanan  sigortalılar, ay içinde

birden fazla işyerinde çalışıp toplam çalışma süresini 30 güne tamamlayanlar ile kamu

idarelerinde 657 sayılı Kanununun 4 üncü maddesinin (B) ve (C) bentlerine tabi çalışanlar,

4857 sayılı Kanuna tabi çalışmakla birlikte 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi

sandıklarda çalışanlar için sandıklar Kuruma devredilinceye kadar  30 güne tamamlama

yükümlülüğü aranmaz.

YURTDIŞINDA YAŞAYAN TÜRK VATANDAŞLARI

36-  İkamet adresi Türkiye’de olmakla birlikte  yurtdışında  bulunan  Türk

vatandaşlarının gelir testi için başvurması gerekmekte midir? 

Söz konusu kişilerin, kendileri ya da Türkiye„deki yakınları tarafından, Adrese Dayalı Nüfus

Kayıt Sistemi (ADNKS)‟nden ikametgâh adresini yurtdışındaki adresi olarak güncellemeleri

halinde,  genel sağlık sigortası  kapsamında sayılmayacaklardır. Ancak, bu kişilerin

Türkiye‟de yaşayan  bakmakla yükümlü bulunduğu kişiler (eş, çocuk, ana, baba), Kanunun

60/g bendi kapsamında tescil edilecek olup, gelir testi için sosyal yardımlaşma ve dayanışma

vakfına müracaat etmeleri sonucu yapılacak gelir testi sonucuna göre işlem yapılacaktır.

37- Türkiye’de çalışırken işyerinden ücretsiz izin alarak yurtdışına gidenlerin durumu

ne olacak?

Kanuna göre  (4/a) kapsamında olan  kişiler yurt dışında ise ücretsiz izinli olduğu sürelerde

işverenin bildirimi üzerine yurt dışında bulunduğu süre içinde bir takvim yılı içinde en fazla

bir  aylık sürede  sağlık yardımından faydalandırılacaktır. Kanuna göre memur (4/c) olanlar

ise; bir  yıllık ücretsiz izinli olduğu sürelerde  genel sağlık sigortalısı  sayıldığından sağlık

yardımlarından faydalandırılacaktır.

38- Burs kazanan eşiyle birlikte ABD’ye veya sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış

ülkeye giden, ancak kendisi ev hanımı olarak bu ülkede yaşayan Türk vatandaşları da

genel sağlık sigortası kapsamında prim ödemek zorundalar mı?  

9 / 11

Bu kişilerin  ikametgâhlarının, kendileri ya da Türkiye‟deki yakınları tarafından Adrese

Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi‟nden  (ADNKS) yurtdışındaki adres olarak güncellenmesi

halinde söz konusu kişiler genel sağlık sigortalısı kapsamında prim ödemeyecektir.

39-  Çifte vatandaş olup, Türkiye’de sigortası bulunmayan ancak vatandaşı olduğu

yabancı ülkede çalışan veya sigortası/emekli olan Türkler ne yapacaktır?

Çifte vatandaşlığı bulunanların,  ilgili ülkenin  Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi

bulunması ve vatandaşı oldukları yabancı ülkede çalışmaları durumunda; Türkiye‟ye gelirken

iki taraflı sosyal güvenlik sözleşmesine  göre sağlık yardımlarından faydalandığına ait

“formüler” denilen belgeyi, yakınları adına ise ilgili ülkeden yine bunlar için istenilen

“formüleri” getirmeleri gerekmektedir. Ancak, çifte vatandaşlığı bulunanların, sözleşmesiz

ülkede çalışması ve  ikametgâhlarının da yurt dışında bulunması halinde söz konusu kişiler

genel sağlık sigortası kapsamına alınmayacaklardır.

YURTDIŞINA EĞİTİME GİDENLER

40-  T.C. vatandaşı olup  yurt dışına lisans, master, doktora eğitimi için gidenlerden

çalışmayan ve sigortası olmayanlar ne yapacak? Onlar adına aile yakını  gelir testine

başvurabilecek mi?

Bu durumdaki kişilerin de kendileri ya da Türkiye‟deki yakınları tarafından ikametgâhlarının

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)‟nden yurtdışındaki adres olarak güncellenmesi

gerekmektedir. Bu durumda söz konusu kişiler, ikametgâhları yurt dışında olduğundan genel

sağlık sigortası kapsamında tescil edilmeyeceklerdir. Ancak Türkiye‟de bulundukları sürede

bakmakla yükümlülük durumları yok ise gelir testine başvurarak gelir testi sonucuna göre

genel sağlık sigortası hükümlerinden yararlanacaklardır.

41-  Eğitim için yurtdışına giden ve sağlık sigortaları oradaki devlet veya okullar

tarafından karşılanan vatandaşlar ne yapacaktır?

Bu durumdaki kişilerin de kendileri ya da Türkiye‟deki yakınları tarafından ikametgâhlarının

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)‟nden yurtdışındaki adres olarak güncellenmesi

gerekmektedir. Bu durumda söz konusu kişiler, ikametgâhları yurt dışında olduğundan genel

sağlık sigortası kapsamında tescil edilmeyeceklerdir.

42-  Devlet tarafından resmi burslu olarak eğitime gönderilmiş, 25 yaş üstü olup,

Türkiye’de sigortası bulunmayanlar ne yapacak?

Bu durumdaki kişilerin de kendileri ya da Türkiye‟deki yakınları tarafından ikametgâhlarının

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)‟nden yurtdışındaki adres olarak güncellenmesi

gerekmektedir. Bu durumda söz konusu kişiler,  ikametgâhları yurt dışında olduğundan GSS

kapsamında tescil edilmeyeceklerdir.

43-  Yabancı bayraklı gemilerde ve uluslararası sularda çalışan gemi adamlarının

durumu ne olacaktır? Türkiye'ye döndüğü zaman mı sigorta kapsamına girecek?

Yabancı bayraklı gemilerde çalışan Türk vatandaşları, sosyal güvenlikleri yönüyle  ikili

sosyal güvenlik sözleşmelerine göre işlem yapılacaktır. İkili sosyal güvenlik sözleşmesi

yoksa  5510 sayılı Kanun hükümlerine tabi olamayacaklardır.  Genel sağlık uygulaması

yönüyle Türkiye‟ye döndüklerinde genel sağlık sigortası kapsamına gireceklerdir. 

10 / 11

Ancak Türk bayraklı gemilerde çalışan ve  uluslararası sularda bulunan gemi  adamları  ise

5510 sayılı Kanuna göre (4/a) kapsamında zorunlu sigortalı olmaktadır. Bu kapsamda çalışıp

sefer esnasında işe alınanların sigortalılık işlemleri, sigortalıların işe girdiği tarihten itibaren

bir ay içinde yapılması gerekmektedir.

TÜRKİYE’DE YAŞAYAN YABANCILAR

44-  Türkiye’de  bir  yıldan uzun süredir yaşayan ancak kendi ülkelerinde  sağlık

yardımlarından yararlanma hakkı bulunmayan yabancılar ne yapacaktır?

Türkiye‟de  kesintisiz  bir yıllık ikamet süresini dolduran yabancılar, ilgili ülke kapsamında

genel sağlık sigortası uygulaması yönünden  sigortalı değilse bu sürenin dolduğu tarihten

itibaren Kanunun (60/d) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmışlardır. Dolayısıyla

bu kişilerin genel sağlık sigortası kapsamında tescil  işleminin  yapılması  için  kesintisiz bir

yıllık ikamet süresinin  dolduğu  tarihten itibaren bir ay içinde  kendilerine en yakın sosyal

güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvurmaları gerekmektedir.

Gelirleri brüt asgari ücretin iki katı  kabul edilerek bu tutar  üzerinden hesaplanacak genel

sağlık sigortası primi tahakkuk ettirilecektir.

45- Ülkemizde bir yıldan fazla süre ile ikamet eden ve kendi ülkesinden sigortalı veya

emekli olan İngiltere vatandaşları, Türkiye’de sağlık hizmetlerinden nasıl

yararlanacaktır? 

İngiltere vatandaşlarının Türkiye‟de bir yıldan fazla ikamet etmeleri halinde, kendi

ülkelerinden sigortalı/emekli olmalarına karşın Türkiye‟de bulundukları sürede kendi

mevzuatları kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanamamaları nedeniyle,  5510 sayılı

Kanunun  (60/d)  bendi kapsamında müracaatlarına bağlı olarak genel sağlık sigortalısı

sayılabileceklerdir. 

46- Bir Türk ile evlenmiş ancak 3 yılını doldurmadığı için T.C. vatandaşı olamamış bir

kadın, Türk eşinin sosyal güvencesinden yararlanabilir mi?

Kanuna göre bu kişiler, ikamet izni  almaları durumunda  genel sağlık sigortasından

faydalanabilecektir.

47-  Türkiye’de oturma izni almış, sigortası olmayıp özel sağlık sigortası bulunan

yabancıların durumu ne olacak?

Kesintisiz bir yıllık ikamet süresini dolduran yabancılar, ilgili ülke kapsamında  sağlık

hizmetlerinden yararlanması açısından  sigorta  kapsamında  değilse bu sürenin dolduğu

tarihten itibaren bir ay içinde sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine genel

sağlık sigortası giriş bildirgesi ile başvurabilirler.  Bu süre içerisinde başvuruda

bulunmayanlara, brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır. Bu kişilerin özel

sağlık sigortası kapsamında bulunması genel sağlık sigortası kapsamında sigortalı olmalarına

engel teşkil etmemektedir.

48-  Türkiye’de  bir  yıldan uzun süredir yaşayan ancak kendi ülkelerinde sigortası

bulunmayan yabancılar  gelir testi için sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına

başvuracaklar mı? 

11 / 11

Gelir  testine müracaat hakkı, Kanunun (60/g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı

sayılan Türk vatandaşlarına tanındığından, yabancı uyruklu olup ülkemizde ikamet edenlerin

gelir testine müracaat hakları bulunmamaktadır. 

BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNAN KİŞİ 

49- Bakmakla yükümlü kişi olarak sağlık yardımı alan kişi, sigortalı olduğunda sağlık

yardımlarından yararlanmak için 30 gün beklemek zorunda mıdır?

Bakmakla yükümlü kişi olarak  anası/babası/eşi  üzerinden sağlık yardımı alan kişi, genel

sağlık sigortalı olması durumunda  sağlık yardımlarından faydalanmak için 30 gün bekleme

süresine tabi olmayacak ve işe başladığı gün  itibariyle  sağlık yardımlarından

yararlanabilecektir.

50- Hem bakmakla yükümlü statüsünde hem de sigortalı olan birisi sağlık hizmetlerini

hangi kapsamda alacaktır?

Kanuna göre zorunlu veya isteğe bağlı sigortalı olanlar aynı zamanda bakmakla yükümlülük

statüsü bulunması halinde, kendi sigortalılığı esas alınarak sağlık yardımlarından

yararlanacaklardır.

Yorumlar