Toprak yorgunluğu belirtileri daha çok monokültür uygulamalarda görülmektedir.monokültür; tarımda bir bitki türünün aynı tarlaya sürekli olarak her yıl ard arda ekilmesi sonucu oluşur.

            Tarla bitkilerinden örnek verecek olursak, her yıl buğday yada arpa ekildiği zaman toprak yorgunlu oluşur. Aynı tür bitkileri ard arda ekilmemelidir. Toprağı dinlendirmeliyiz, toprağı dinlendirmek demek nadasa bırakmak demek değildir. Pamuğun arkasında buğday veya buğdayın arkasında mercimek ekilebilir. Buğday dan sonra mısır ekilebilir ama bu her yıl tekrarlanmamalıdır, çünkü bu buğday ve mısır kök bakımından birbirine yakındırlar ,ikisi de saçak köke sahiptir ve toprağı yorar.

•         Besin maddesi eksikliği: toprağın belirli bir makro veya mikro besin maddesince fakirleşmesi.

•         Fitopatolojik nedenler: toprakta nematod ve diğer hastalık etkeni zararlıların artması.

•         Organizma kuramı: toprakta belirli mikro organizma türlerinin birdenbire çoğalması ve böylece toprağın biyolojik dengesinin bozulması.

•         Toksin kuramı: bitkilerin çeşitli toksinler salgılaması ve bozuşum sonunda toksik etkili kalıntı maddelerin açığa çıkması.

           Makro ve mikro besin maddesi eksikliği

•         Belirli besin maddelerindeki eksiklerde toprak yorgunluğuna yol açabilmektedir.

•         Monokültürden veya birbirine akraba bitki türlerinin sürekli olarak ard arda ekilmesinden sonra alınan düşük verimler topraktaki makro ve mikro besin maddelerinin durmadan tek yönlü olarak tüketilmelerinin bir sonucudur. Fakir topraklarda 2 veya 3 yıl sürekli olarak ard arda ekildikleri zaman yada kendileriyle oldukça yüksek uyuşabilirlikleri olan bitkiler,örneğin;patates veya çavdar düşük verim getirmektedir.  

       Fitopatolojik nedenler

•         Her kültür bitkisi türü, aynı tarlada sürekli olarak yetiştirilirse toprakta,bazı zararlı organizmaların çoğalmasına yol açmaktadır. Bu organizmaların yaşamlarının asalaklık derecesi ne kadar yüksek ve bitkilerin dayanıklılığı da ne kadar düşük olursa, yol açılan zararlarda o kadar erken görülür. Kök nematodların türemesi de toprak yorgunluğunun nedenlerindendir.

•         Örneğin; ‘fidan yorgunluğu’ asalak bir nematod türü ile ilgilidir. Şeker pancarının ard arda ekilmemesinin nedeni,topraktaki şeker pancarı nematod’unun çoğalmasıdır. Kahramanmaraş’ta biberlere musallat olan nematod, üretimi uzun zaman engellemiştir. Şeker pancarı aynı tarlaya her beş yılda bir ekilmeli ve ekim nöbetinde de şeker pancarı konukçusu bitki türlerine yer verilmemelidir. Bu durum patates,yulaf ve birçok bitki türü için geçerlidir.

•         Belirli organizmaların neden olduğu ‘geçici yorgunluk’ ilgili bitki türünün değiştirilmesiyle giderilebilmektedir. Değişik nedenlere dayanan toprak yorgunluğu ise uzun yıllar devam etmektedir.