Güncel bilimsel araştırmalar, toprağın verimliliğinin büyük oranda içindeki humik asit miktarı ile orantılı olduğunu göstermektedir. Humik asitlerin yüksek katyon değişim kapasitesi, içerdiği yüksek oksijen oranı ve ortalamanın üzerindeki (kendi ağırlığının 20 katı) su tutma kapasitesi, toprağın verimliliğini arttırma ve bitki gelişimini destekleme amacıyla kullanılmalarındaki en önemli nedenlerdir.
Humik asitlerin en önemli özelliği, çözünemez metal iyonlarını, oksitler ve hidroksitleri, birleştirme ve daha sonra gerektiği zaman, yavaş ve sürekli olarak bitkilere salıverme yeteneğidir. Bu özelliklerinden dolayı humik asitlerin yararları fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak üç grupta toplanır.

1-) Fiziksel Yararları :
a) Toprağın yapısını düzeltir. Kil mineralleri ile birleşerek toprağı daha tanecikli duruma getirir. Böylece toprağın hava ve su geçirgenliği artar. Toprağın gevşekliği ve işlenebilirliği artar, topraklanma önlenir. Verimsiz killi toprakların parçalanmasını sağlayarak verimli toprak haline dönüştürür. Toprağın zamanla sıkışmasını önleyerek daha havadar ve kabarık kalmasını sağlar.
b) Toprağın havalanma özelliğini arttırır. Köklerin daha iyi havalanmasını sağlar. Yorgun toprakları gençleştirir.

c) Toprağın su tutma kapasitesini arttırır. ( Kendi ağırlığının 20 katı fazla ağırlıktaki suyu tutabilme yeteneği vardır. ) Topraktaki su miktarını dengeler ve düzenler. Böylece, bitkinin kuraklığa karşı direnci artar ve kuraklık şartlarında bile daha iyi verim alınmasını sağlar. Daha az su ile daha verimli bir sulama için zemin hazırlar.
d) Uygun tohum yatağı şartları hazırlar.
e) Çok küçük toprak parçacıklarını (kolloidleri) birleştirerek toprağın çatlamasını, suyun yüzeyden akıp gitmesini ve toprak erozyonunu önler.
f) Toprağın rengini koyulaştırarak daha fazla güneş enerjisinin emilmesini sağlar.

2) Kimyasal Yararları :
a) Asidik ve bazik özelliklerdeki toprakları nötralize eder. Fazla tuzluluğu ve fazla kireçliliği gidererek toprağın pH' sını düzenler. Bazik topraklarda yüksek pH aktivitesini ve miktarını düşürür. Asidik topraklarda ise çözünebilen toksik alüminyum bileşiklerini tutar ve absorbe eder. Toprağın tuzlanmaya karşı tamponlama özelliğini arttırır. Bitki köklerini korumak için tuz eriyikleriyle reaksiyona girer.
b) Suda çözünebilir inorganik gübreleri kök bölgesinde muhafaza eder ( depolar ) ve bitkinin ihtiyacı oldukça bunları serbest bırakır. Kök civarındaki besinlerin ( ve gübrenin ) yıkanıp uzaklaşmasını önler. Tüm fazla gübreyi bünyesine alıp yavaş yavaş toprağa verdiği için sürekli verimli bir toprak yapısı sağlar. Bitkinin köklerinde fazla gübrelemekten kaynaklanan zararları önler.

 c) Toprağın iyon değişim kapasitesini en yüksek seviyeye çıkartır. Çok küçük toprak parçacıkları (kolloidler) tarafından tutulan veya bitki tarafında alınamayan besin maddelerini iyonize ederek serbest hale getirir. Bitki tarafından alınabilmelerini sağlar.
d) Hümik asit kimyasal olarak aktif bir karaktere sahiptir ve topraktaki çeşitli metaller, mineraller ve organikler ile çözünebilir veya çözünemez kompleksler oluşturma yeteneği vardır. Bu özelliği ile makro ve mikro besinlerin bitkiler için emre amade tutulmasını sağlar. Bitkinin besinleri kolay ve sürekli almasını sağlar. Topraktaki azot oranını arttırır. Bitkilerde demir eksikliğinin (Kloroz-yaprak sararması) giderilmesine yardım eder.