Allah (cc) kâinatı belli bir program üzere yaratmış, kâinatın işleyişi için de gerekli programı koymuştur. Bitkiler, hayvanlar, hatta cansız varlıklar için belli bir program koyan kâinatın sahibinin eşrefi mahlûkat olan insanı programsız bırakması olabilir mi? ”İnsan, kendisinin başıboş bırakılacağını mı zanneder.” (Kıyame 36) “Biz her şeyi bir ölçüye göre yarattık” (Kamer 49)

Programsızlık, bu gün birçok insanın hatta toplum ve ümmetin en büyük problemidir. Doğal olarak bundan 40-50 yıl önceki medrese hayatında bu sorun çok daha belirgin idi. Yaşadığımız an itibariyle çok şey değişmiş olsa da hala programsızlık ciddi bir problemimizdir. Birçok sorun gibi programsızlık da hiçbir Müslümana yakışmaz ama ilim ehline hiç ama hiç yakışmaz.

Programsız olarak hareket edersek vakitlerimizin bir kısmı televizyon ve internet önünde, bir kısmı lüzumsuz tartışma, münakaşa, futbol izleme, boş konuşma, şamata, gıybet, dedikodu, malayani gibi yararsız işlerle heba olur. Resulullah (sav) ne güzel buyurmuştur: “Lüzumsuz söz ve fiilleri terk etmek kişinin dininin güzelliğindendir”.  Bu itibarla diyebiliriz ki, programsız hareket ederek seksen yıl yaşayan bir insanın yaptıklarını, programlı hareket ederek yirmi yılda çok daha kaliteli ve bir o kadar az masrafla başarabilirsiniz. Başka bir deyimle programsız bir ömür, programlı bir ömrün çeyreği bile etmez.“ En kötü karar kararsızlıktan iyidir” sözü de programın önemini vurgulamaktadır.

Sonuç olarak, en küçüğünden en büyüğüne hiçbir müessese programsız olamaz. Bir devlet, bir ordu, bir ticarethane, bir aile, bir okul, medrese hatta bir insan dahi programsız olamaz. Yapacağınız herhangi bir iş de program gerektirir. Öyle ki bir pikniğe, tatile hatta evinizden çarşıya, pazara alış veriş yapmaya gitmeniz bile bir program üzereyse, çok daha kısa zamanda, çok daha kazançlı alışverişler yaparsınız.

Tabi var olan programın birde disiplinli bir şekilde uygulanması gerektiği gibi bir de işleyişin takibi de ayrıca gerekir. Aksi halde en ehil uzmanlar tarafından, en mükemmel program yapsanız, eğer disiplin ve takip yoksa program ha var ha yok…

Sigara Kullanımı

Doğu medreselerinde üzülerek şahit olduğum bir konu da sigara içme konusudur. Doğunun değişik bölgelerinde tütün ekimi yoğun olduğundan, bu durum sigara kullanımını da olumsuz yönde etkilemektedir. Tabi o dönemlerde özellikle kış mevsiminde ve her medresenin ısınma probleminin olduğu bir zamanda, kapı pençe açma şansı da yoktu. Dolayısıyla sigara kullanmayanlar da en az sigara kullananlar kadar dumandan etkileniyorlardı.

Daha büyük bir sorun, sigaranın zararını yeterince kavrayamayan nice talebeler, kısa zamanda sigara tiryakisi oluyorlardı. Dolayısıyla başkalarını sigara illetine karşı uyaran âlimler yerine, sigarasıyla insanlara kötü örnek olan âlimler yetişiyordu. Şu an bile sigara doğu ve güneydoğuda ciddi bir sorundur. Sıradan insanlarda sorun olması bir yana, âlimler arasında yaygın olması hiç yakışmıyor.

İşin bir başka tatsız yanı da “hoca olan fetvayı bulur” misali, az da olsa kimi ilim ehli olanların, bunun haram olmayışını savunmasıdır. Tıp ve teknolojinin zayıf olduğu dönemlerde, sigara konusunda İslam uleması haram ve mekruh arasında gel gitler yaşamıştır ki, o günün âlimleri mazur idiler. Ancak günümüzde tıbbi terakkiler zirve yapmış ve yüzden fazla kanser türünün neredeyse yüzde doksan sigara sebebiyle ortaya konulmuştur. Kaldı ki zararı bu kadar zahir olduktan sonra, ayet hadislerle dahi sigaranın haramlığını tespit mümkündür. Günümüz konunun uzmanı tüm âlimler, tütün kullanımını haram görürken, bazılarının aksini savunmaları, sadece onların sigara tiryakisi olmasıyla ilgilidir.

Sonuç itibariyle, ben her gittiğim medresede mücadele etmek zorunda kaldığım konulardan biri de sigara oldu. Allah (cc) a hamdolsun ki, başarılı olduğumu söyleyebilirim. Yaşım, tecrübelerim ve kültürel seviyem sebebiyle her gittiğim medrese de hemen mirlik/başkanlık görevi verildi. Tabi benim ilk uygulamam medrese içerisinde sigarayı yasaklamak oluyordu. Zaman zaman büyük talebeler itiraz ediyorlardı. Ancak ben o günün şartlarında sigaranın zararlarına dair, azımsanmayacak kadar doküman hazırlamıştım. Zaman zaman talebelerle olan toplantılarımızda bu kupür, kitapçık vs. dokümanları da paylaşarak, onları susturuyordum. İkinci aşama sigaraya yeni başlamış olanlarla küçük talebeleri sigaradan tamamen vazgeçirmek oluyordu. Gerektiği kadar olmasa da başarı seviyemiz fena değildi. Devam edeceğiz inşallah. Sübhaneke… Bihamdike… Esteğfiruke…