mehmet fatih barış
fatihbaris63@hotmail.com
DEWRÊŞÊ EVDÎ
25/08/2012
Di dîroka êşîren milla da têkoşîna milla û êşîren êreban(Şemiran, Begaran, Gêsan), tirkmenan û kîka da jiyana Dewrêşê Evdî pir balkeş ê. Dewrêş di dema Zor Temir Paşa da jiyana xwe domandiye. Bi eslê xwe ji çiya yê Şengalê yi û lawê Evdê Milhim ê şerqî yi. Pêsekiniyê Milla yi û Evdê Milhim weki şêwirmendê paşê jî tê naskirin, Weki Mistê Ferhê.
Ew tiştê Dewrêşê Evdî kir destan, li ser girê Etşanê qewimî û hêta îro jî dengbêj distirên û li ser dibêjin. Dozdeh xortê cîwan li hember du hezar û heftsed siwarî şer kirin û bû destan ew xortana; Dewrêşê Evdî yê Milhim, Sehdûn ê Evdî yê Milhim, Ûsibê Emer ê şerqî, Bozan ê Emer ê Şerqî, Çîlo yê Îzolî, Ednan ê Mistê Ferhê, Ferhan ê Mistê Ferhê, Baqir axa yê Ker, Selîm ê Mistefê, Ayib ê Mistefê, Mehmê Temê û Îso yê Mele Elî bûn.
Li ser destana Dewrêşê Evdî hatiyî gotin: Destana Dewrêşê Evdî di nav Kurdan de lig elek herêman tê zanîn. Li Anatoliya navîn, Qafkasya, Serhed, Berriyê û gelek deverên din û bi her zaravayî tê gotin. Çi Millî be, çi ne millî; çi Kurmanc be, çi Dimilî; çi misilman be û çi jî ne misilman, herkes ji vê destanê hez dike, distrê û guhdarî dike. Gelo çawa dibe evqas bi dorfirehî ev destan tê gotin û hezkirin(Eyup KIRAN).
Dema tengasî çêdibe we demê êgît derdikefin qadê û mêrxas tên naskirin. Qedrû qîmata wan derdikefi holê. Di qada mêra da mêrxasî ne bi gotin û peyvayî û herdem dernakefin jî. Dewrêş zilamekî pozbilin û serxwera yî. Dem ali hember Milla dujmin bû yek û kombû li biniya Wêranşehrê û gotin; em ê Milla talan bikin û guhera mandelê têxin destê xwe û qîza Zor Temir paşa jê bistînin. Edûl ê fîncanê ferfûrî da destê xwe û li oda Paşa yê Milla gerand, mixabin kesî fîncan ji destê Edûl a paşê negirt tirsek pir mezin ketibû nav dilê Milla. Dema agahî giha Dewrêş li Elîgorê, li Hedban ê siwar bû û berê xwe da mandelê li oda paşê di destê Edûlê da di firikê da fîncana qehwê vexwar û hevalê xwe bijart, berê xwe dan deşta Wêranşehrê.
Qulûmê şikîya yî mêrxasikî weki Dewrêş dikewîni. Dema xortê ciwan li ser girê Etşanê li erdê dikevin; Dewrêş hevalê xwena yek bi yek dikşîni serê gir. Mêze diki bîn a Îso yê Mele diheri û tê, le belê birîndari, şiyar diki dibêji Delî Balta rabi tu xwe xelas bike û agahî ye bide Milla û li maka hedbanê diki, girê didi û çotê guliyê birayê xwe Sehdûn jî bi xençerê jê diki. Bi hespê ve giredidi û dehî hespê dike.
Dema hesp nêzikî yê li guhera mandelê diki, Milla kom dibin wê demê li xwe hay dibin. Çi fayde yazdeh mêrxas li gîharê Etşanê can didin, ê din jî li Mandelê can didi. Mixabin Millî dibin yek û li gazîya Dewrêşê Evdî tên. Û heyfa wan jî kat bi kat digrin. Bi xwe zatî mêrxas pirbûn; le belê qulûmê wan şikîyabû, serê xwe bera ber xwe dabûn û diponijîn. Derman di çongê wanda nemabû û tevizîbûn. Dewrêş ew şîyar kirin, ji ber vîya bû destan û li hereman bela bû. Mixabin Dewrêşê Evdî, kilê çavê Edûlê şervanê dawî yê yi û mêrxasê Milla yi. Min jî xwest mêrxasikî wekî Dewrêşê Evdî bi bîr bînim
|
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
WÊ DERBAS BIBE - 09/10/2021 |
WÊ DERBAS BIBE |
XEYÎDANDINA ÇÛK Ê JI XWEDÊ - 02/05/2020 |
XEYÎDANDINA ÇÛK Ê JI XWEDÊ |
MALA ŞÊN - 13/01/2020 |
MALA ŞÊN |
XWENDIN - 18/08/2019 |
XWENDIN |
ZİRÎNA KER Û LOTİKA DEVE - 26/01/2019 |
ZİRÎNA KER Û LOTİKA DEVE |
ŞÎRETA CENABÊ PÊXEMBER - 01/10/2018 |
ŞÎRETA CENABÊ PÊXEMBER |
MELA YÊ RAST - 30/05/2018 |
MELA YÊ RAST |
BANDOR A KÎS - 16/05/2018 |
BANDOR A KÎS |
MÎNAKA RASTÎYA RAST - 03/04/2018 |
MÎNAKA RASTÎYA RAST |
Devamı |